Iemand die in de talentenbank vermeldt dat schrijven een hobby is, wil misschien wel de notulen maken bij vergaderingen.

Met haar vorderende leeftijd van ‘bijna zestig’ behoort Heerdink zelf ook tot de groep voor wie ze zich namens Samen Ouder Worden inzet. Daardoor realiseert ze zich terdege hoe gevoelig de materie is: 'Hoezo zou iemand van een informatiepunt of een talentenbureau tegen mij zeggen dat ik aan mijn zingeving moet werken? Ik heb het al druk zat met mijn baan. Door het ouder worden kost dat steeds meer energie.'

Heel bevrijdend

Toch weet Heerdink uit onderzoeksliteratuur en uit directe verhalen hoe waardevol het kan zijn als iemand van rond de 55 bewuste keuzes maakt richting de periode na het pensioen. ‘Ook al heb je nu nog geen tijd, begin toch al met vrijwilligerswerk’, raadt ze aan. Ze vertelt het verhaal van een man die ondanks tijdgebrek, vooral met het oog op de toekomst, als vrijwilliger aan de slag ging. ‘Toen hij nog maar net begonnen was, merkte hij hoe bevrijdend het is om vrijwilligerswerk te doen. Hoe heerlijk het is om zonder de tijdsdruk en plichten van een betaalde baan zinvol bezig te kunnen zijn. Ook nu al, naast de drukke baan.’

De keuze om als jongere oudere vrijwilligerswerk te gaan doen, kan ook op een heel andere manier een positief effect hebben, weet Heerdink. ‘Het komt geregeld voor dat mensen merken dat ze op hun werk nauwelijks nog voor vol aangezien worden. Met vervelende opmerkingen van jonge collega’s als: "Dat zul jij wel niet snappen, deze nieuwe techniek.” Of langjarige projecten die aan hun neus voorbij gaan. Om juist in die periode te merken hoe je vrijwillige inzet gewaardeerd wordt, dat kan een geweldige verademing zijn.’

Vitale coalitie

Heerdink is in dienst van Handjehelpen. Deze organisatie vormt samen met Welzijn Stichtse Vecht, zorgaanbieder Kwadraad, de bibliotheek en maatschappelijk dienstverlener LEEF een zogeheten vitale coalitie. Voor wat betreft vrijwillige inzet hebben Welzijn Stichtse Vecht en Handjehelpen binnen deze coalitie het grootste raakvlak. ‘Wij koppelen allebei hulpvragers en hulpbieders aan elkaar’, legt Heerdink uit. Maar de accenten liggen wel duidelijk anders: ‘Welzijn Stichtse Vecht richt  zich op de wat eenvoudiger hulpvragen, bij Handjehelpen zijn ze wat complexer en uitdagender. Bij de eerste gaat het bijvoorbeeld om algemene ouderenbezoeken, bij Handjehelpen om vragen van mensen met bijvoorbeeld dementie of NAH (Niet aangeboren hersenafwijking).’

Namens Samen Ouder Worden werkt Heerdink aan een ideaalplaatje van een gezamenlijk talentenbureau. ‘De meeste mensen willen heel graag wat doen voor een ander. Het is de kunst voor onze organisaties om die wensen heel goed in te zetten. We moeten er voor zorgen dat mensen zich niet verloren voelen en niet gefrustreerd raken. De energie moet blijven stromen.’ Dat kan alleen, zo zegt ze heel stellig, als organisaties verder kijken dan het eigen aanbod. ‘Breder kijken kan meer opleveren. Het is belangrijk om goed op de hoogte te zijn van het complete aanbod aan vrijwilligerswerk, en meer onafhankelijk.’

Breed kijken

Een gezamenlijk talentenbureau vergemakkelijkt het om breed te kijken. En dan niet alleen buiten de organisatiegrenzen, maar ook buiten de gangbare manier van vacatures koppelen aan vrijwilligers. Vrijwillige inzet organiseren rondom talenten kan veel opleveren, is Heerdinks vaste overtuiging. ‘Stel: iemand meldt in de talentenbank dat schrijven een hobby is. Die persoon wil vast ook wel heldere notulen maken van vergaderingen.’ Als er op dat moment drie verenigingen afzonderlijk een vacature uit hebben staan voor een nieuwe secretaris, dan is de kans groot dat er twee achter het net zullen vissen.

‘Terwijl, als die verenigingen niet drie “secretarissen” zoeken, maar iemand die zijn schrijf- en organisatietalent op gezette tijden in wil zetten, dan kan dat allicht bij twee of misschien wel alle drie de verenigingen.’ Onlangs is een grote stap gezet richting het gezamenlijke talentenbureau, met de nieuwe mogelijkheid dat vrijwilligers in spe zichzelf kunnen toevoegen aan de digitale kaartenbak van de vrijwilligerscentrale, die onderdeel is van Welzijn Stichtse Vecht. Ze kunnen bij de aanmelding aangeven welke werkzaamheden hen goed liggen.

Nooit alleen maar zielig

Een andere mijlpaal voor Samen Ouder Worden in Stichtse Vecht is de opening van een Informatiepunt in de bibliotheek. De bemensing is in handen van professionals van de bibliotheek en van Welzijn Stichtse Vecht. Een belangrijk doel van het informatiepunt is om jonge ouderen te informeren over de instanties waarvan ze hulp kunnen verwachten als ze getroffen worden door een life-event dat hen beperkt; hoe ze gezond oud kunnen worden; hoe ze een gevoel van betekenisvolheid kunnen houden en hoe vrijwillige inzet daarbij een rol kan spelen.

Een van de mooie dingen van het Informatiepunt is volgens Heerdink dat aan de bezoekers niet te zien is of iemand hulpvrager- of hulpbieder is. ‘Dat maakt het erg laagdrempelig. We moeten af van het stigma waarmee ouderen behept zijn’, zegt ze fel. ‘Oud zijn lijkt soms wel synoniem voor kwetsbaar zijn. We moeten met z’n allen om die kwetsbaarheid heen kijken. Met zo’n brede blik zie je niet “iemand in een rolstoel”, maar gewoon een mens. Iemand is nooit alleen maar zielig en kan zeker betekenisvol zijn voor een ander.’

Ze onderstreept dit met een voorbeeld van een vrouw die zich een tijdje geleden als hulpvrager meldde bij Handjehelpen. ‘Deze mevrouw is slechtziend en nu komt er elke week een vrijwilliger langs die met haar op pad gaat. Omdat de mevrouw in kwestie in vroeger jaren een sociale opleiding heeft gevolgd, én er belmaatjes voor een ander project nodig zijn, was dit voor de coördinator van Handjehelpen als het ware een een-tweetje: het past perfect voor de slechtziende vrouw om als belmaatje aan de slag te gaan, omdat ze daar de deur niet voor uit hoeft.’

Lange adem

Behalve bij de successen staat Heerdink ook stil bij wat lastig gaat. Zoals het verschil tussen de ambities van de tekentafel op bestuurlijk niveau, en de weerbarstigheid van de praktijk. ‘Als voorbeeld: het informatiepunt hebben we bewust heel open en uitnodigend ingericht. Maar laatst  kwam er een mevrouw met vragen over haar financiële sores. Op dat moment kon de medewerker geen privacy organiseren en dat is pijnlijk.’

Soms zit de weerbarstigheid volgens Heerdink ook in het uitdragen van het gedachtegoed, en de lange adem die dat vergt. ‘Het is een kwestie van steeds maar weer herhalen, tot het kwartje valt.’

En dan was er natuurlijk corona, de grote spelbreker. Onder meer voor de organisatie van een groots event voor iedereen die zestig jaar wordt. ‘Onder het genot van muziek, een hoop gezelligheid en een hapje willen we mensen informeren over wat er allemaal aan zit te komen. Aan live-events zoals kinderen die het huis uitgaan, ouders die overlijden, zelf beperkingen krijgen. Waar kun je dan welke hulp vinden? Hoe kun je omgaan met een eventuele extra behoefte om zinvol bezig te zijn?’ Het event is in 2021 niet doorgegaan, maar als het aan Heerdink ligt, wordt het een jaarlijks cadeau aan alle jongere ouderen van Stichtse Vecht.