‘Sociaal Pensioen geeft nieuwe energie en richting aan 60-plussers voor een fluïde overgang naar de volgende levensfase.’
Sociaal pensioen richt zich op de overgangsfase van 60-plussers waarin zij de vaardigheden die zij in hun werkzame leven opbouwen, inzetten voor een waardevolle rol binnen de samenleving. Een fluïde overgang van een werkend leven naar pensionering biedt zowel werknemers, werkgevers en de samenleving aanzienlijke voordelen. Zo kan passend werk, waar iemand zijn of haar talenten en vaardigheden kan inzetten, bijdragen aan gezonde werkenergie. Ook kan het richting geven aan zowel het heden als aan de overgang naar de volgende levensfase. We spreken Petra van Loon, programmamanager Samen Ouder Worden, over hoe sociaal pensioen kansen biedt en 60-plussers duurzaam betrokken houdt bij onze samenleving.
Waar komt het begrip sociaal pensioen vandaan?
‘Sociaal pensioen werd ‘geboren’ in de eerste editie van het NOV-programma Samen Ouder Worden waarin we zagen dat het beter is voor ouderen om al ruim voor de pensioendatum te starten met een actieve voorbereiding op het sociale leven en zingeving na pensionering. Belangrijk daarin is aandacht te besteden aan de participatieve rol van ouderen. Ouderen hebben kwaliteiten, doen ertoe en zijn onderdeel van de samenleving.’
Waarom is het zo belangrijk dat er aandacht is voor Sociaal Pensioen?
‘We vragen met het thema sociaal pensioen aandacht voor het enorme potentieel van ouderen; de vele talenten en vaardigheden verdienen een goede inbedding. Door ouderen ruimte te bieden om een maatschappelijk waardevolle rol op te pakken, draagt sociaal pensioen bij aan een oplossing voor de vergrijzende samenleving. Daarnaast helpt het als andere partijen in de samenleving hun waarde erkennen.
Om het thema sociaal pensioen breed in te voeren, volgen we drie routes. Allereerst de 60-plussers zelf. Door deze groep hun waarde te laten ontdekken of erkennen, kunnen zij deze ook na hun werkende leven inzetten en betekenisvol en zinvol bezig blijven. Dan de route via maatschappelijke organisaties. Deze kunnen 60-plussers helpen bij het benoemen van deze talenten en vaardigheden en het vinden van plekken waar zij deze kunnen inzetten. Dit levert een extra bron van vrijwillige energie op. Ook richten we een route op bedrijven. Zij kunnen 60-plussers ondersteunen door hen nieuwe functies aan te bieden waardoor zij van waarde blijven voor het bedrijf en na hun pensioen ook voor de samenleving. Deze investering levert meer betrokken en gezond personeel op. Dit biedt 60-plussers en werkgevers een fluïde overgang waarbij het gaat om behoud van waarde voor werk en samenleving.’
Waarom raakt jou dit?
‘Omdat ik in mijn werk – en ook in mijn eigen omgeving – heb gezien hoe mensen na hun werkzame leven worstelen met de vraag: ‘Wat nu?’. Uit onderzoek blijkt 13% negatief terug te kijken op de laatste werkjaren. Ook valt een groot aantal mensen ruim voor hun pensioen al uit, we zien het beroep op bijvoorbeeld een WIA uitkering met 12% is toegenomen in 2024. Veel van die mensen die geen betaalde arbeid meer hebben, willen graag iets blijven betekenen, maar weten niet altijd hoe. Ik geloof dat van betekenis zijn essentieel is voor een gezond en zinvol leven. Ik zie in mijn werk vaak hoe waardevol het is als mensen die overgang bewust en actief maken. Sociaal pensioen helpt daarbij – en dat raakt precies aan waar ik me sterk voor maak: een samenleving waarin iedereen blijft meedoen en ertoe doet.’
Wat gaat er het komende jaar gebeuren rondom het thema Sociaal Pensioen?
‘In het programma Samen Ouder Worden werken tien landelijke (vrijwilligers)organisaties samen. Enkele van hen zetten zich in om het thema te verspreiden over de drie routes. Zo richt Present zich op het bedrijfsleven, ontwikkelde Vier het Leven een vrijwilligersreis om optimaal aan te sluiten bij waarom en hoe mensen vrijwilliger willen worden en blijven, en bereikt SOM NL met hun deelname aan Praat vandaag over morgen-bijeenkomsten vele 60-plussers. Via onze SOW-partners werven we ambassadeurs die hun eigen verhaal vertellen; dit kunnen doorwerkers zijn of mensen die hun talenten inzetten voor hun directe omgeving. Verder starten we een lerend netwerk waarin iedereen welkom is die mee wil denken over sociaal pensioen en over wat er nodig is om het thema op de kaart te zetten.’
Download hier de Infographic waarin het thema sociaal pensioen in woord en beeld is weergegeven (pdf, 2MB)