Handjehelpen werkt al 45 jaar met vrijwilligers en ruim 15 jaar met stagiairs. Handjehelpen is een van de initiatiefnemers van het programma Meer en Anders Vrijwilligen (MAV). Binnen MAV werkt een tiental landelijke partijen de komende vier jaar samen aan de groei en verduurzaming van vrijwillige energie. Een van de vier lijnen in het  programma is Vakontwikkeling & Onderwijs en daarbij is Wilma Louwerse, stagecoördinator bij het stagebureau van Handjehelpen, betrokken. ‘Werken met vrijwilligers is echt een vak, waar specifieke kennis, vaardigheden en houding bij horen. Daarom  wordt het competentieprofiel van de coördinator vrijwilligerswerk aangescherpt en ontwikkelen we bijscholingstrajecten op maat.’ Louwerse richt zich samen met Willem Jan de Gast binnen deze programmalijn ook op de initiële zorg- en welzijnsopleidingen. Want in welke rol of functie dan ook, de student van nu zal straks als beroepskracht hoe dan ook met de informele zorg gaan samenwerken. Dat kan expliciet als coördinator vrijwilligerswerk, maar bijvoorbeeld ook in de jeugdzorg en het sociaal domein.

Beter inleven

‘Stagiairs worden betere zorgprofessionals als ze twintig tot veertig weken in de thuissituatie komen.’ Louwerse heeft dat in de afgelopen tien jaar bij vele honderden stagiairs zien gebeuren. ‘Ze kunnen zich dankzij de stage veel beter inleven in hoe het is om zorg nodig te hebben en hoe het is om mantelzorger te zijn. Een pedagogiekstudent ziet bijvoorbeeld van dichtbij hoe ingewikkeld het is voor ouders van een zorg intensief kind om alle kinderen aandacht te geven. Pedagogisch advies geven krijgt hierdoor een extra lading.’ Overigens zijn de hulpvragers ook blij met de stagiairs: ‘Zij vinden het fijn dat zij ook iets mee kunnen geven aan de beroepskracht van de toekomst. Het is wederkerig: de stagiair komt helpen en de hulpvrager helpt de stagiair aan een leerzame stage.’

Elkaar aanvullen

De samenwerking tussen formele en informele zorg verbetert sterk als steeds meer beroepskrachten ervaring hebben als stagiair in de informele zorg, is de ervaring bij Handjehelpen. Louwerse onderstreept dat met een voorbeeld: ‘Een stagiair kwam wekelijks in een rommelig huis, waar ook binnen werd gerookt. Op een dag was het huis door de ouders ineens helemaal opgeruimd en schoongemaakt. Even later kwam de beroepskracht van de formele zorg binnen. De ouders vertrouwden de stagiair toe dat ze bang waren dat hun kinderen uit huis gehaald zouden worden. Als stagiair in de informele zorg zie en hoor je dus echt andere dingen.’

Mbo, hbo en universiteit

Handjehelpen is met name actief in de regio Utrecht en Amsterdam en werkt daar samen met mbo- en hbo-opleidingen en met de universiteit. Het gaat om studies als social werk, persoonlijk begeleider speciale doelgroepen, verpleegkunde, toegepaste psychologie en pedagogische wetenschappen. Er zijn geschikte stageplaatsen voor eerste- tot en met vierdejaarsstudenten. De notie dat stages in de informele zorg een waardevolle bijdrage leveren aan betere samenwerking tussen formeel en informeel, dringt meer en meer door bij opleidingen, merkt Louwerse. ‘De meeste opleidingen zijn al langer gewend aan stageplaatsen in de informele zorg. Echter wordt er nu vanuit de opleidingen ook expliciet gestuurd op ervaring op doen in de informele zorg. Bij de Hanzehogeschool Groningen gaan alle eerstejaars en veel tweedejaars studenten ervaring op doen in de informele ondersteuning.  Tegenwoordig is samenwerken met de informele zorg een competentie die je moet beheersen als je van de opleiding komt.’

Handjehelpen en andere organisaties

De stages die Handjehelpen van oudsher organiseert, zijn voor het overgrote deel bij kinderen en volwassenen met een chronische ziekte, beperking of probleemgedrag, in de thuissituatie. In Apeldoorn werkt Louwerse momenteel samen met stichting De Kap, die mensen die hulp of zorg nodig hebben koppelen aan Apeldoorners die graag wat voor een ander willen doen. De Kap werkt met een klein team van beroepskrachten, zo’n 25 coördinerend vrijwilligers en honderden vrijwilligers in de uitvoering. ‘In de regio Apeldoorn willen we vanuit De Kap een vergelijkbaar stagebureau als dat van Handjehelpen opzetten. Daarom lopen we samen op met de kartrekker daar, zodat  we de ervaringen die we bij Handjehelpen hebben opgedaan kunnen delen.’

In elke provincie

In Groningen werkt Louwerse op dit moment samen met de Hanzehogeschool aan een vergelijkbaar initiatief. Het streven is dat er in 2027, aan het einde van het MAV-programma, in elke provincie een stagebureau is. Het initiatief kan bij een opleider liggen, maar ook bij een (in)formele zorginstelling of een sociaalwerkorganisatie.

Wilma Louwerse denkt vanuit het programma MAV graag mee met iedereen die een stagebureau op wil richten, of die op een andere manier geïnteresseerd is in het werken met stagiairs in de informele zorg. Contact: wlouwerse@handjehelpen.nl of 06 – 48369287.