Aranka hoe was het voor jou om een expeditie te begeleiden? Was je al bekend met trainingen geven? 
“Het fijne aan een expeditie is dat je veel meer tijd hebt om te experimenteren. Niet alleen kennis overbrengen maar juist ook het oefenen zit er in. Met een training is het altijd de vraag of het op een bureau beland en niets mee wordt gedaan in de praktijk. Nu zag ik ook de vertaling naar de praktijk. Ik gaf al trainingen maar dit is eigenlijk next level, nog veel leuker én nuttiger.”

Hoezo nuttiger? 
Aranka: “De tekorten gewaarwordend realiseerde ik me steeds meer dat er behoefte is aan iets compleets nieuws. Telkens zie ik al die vrijwilliger vacatures voorbij komen. Zo vaak staat er met schreeuwende letters VRIJWILLIGERS GEZOCHT! Maar die woorden stimuleren mensen niet om in actie te komen. Mensen - en vooral ook jongeren- willen iets dóen. Én ze komen ook iets halen. Het is nodig dat we meer in win-win situaties gaan denken. De expedities kwamen voorbij en dat zag ik als een gouden manier om onbewuste drempels bij organisaties aan het licht te brengen.” 

Geertruida: “Bij Calipso bijvoorbeeld hebben ouders gezamenlijk een woongroep opgezet zodat ze zelf voor hun kinderen zorgen. Als ouders hebben ze het dagelijks bestuur. Ouders zien we als vrijwilligers. Ze dragen veel bij met hand en span diensten. Maar het was een stuk lastiger om vrijwilligers te vinden geen familieband hebben met de bewoners.”

Hoe was het voor jou om door Aranka begeleid te worden in de expeditie?
“Aranka heeft ons de ruimte gegeven om onze eigen onderzoeken te doen. Er was ook ruimte om af te wijken van de geplande ‘werkzaamheden’, als dat voor het proces nodig was. Daar steunde ze ons ook in. En daarbij hielp ze ons om open en geïnteresseerd te zijn naar de ontwikkelingen en processen van de andere organisaties. Dat is erg waardevol en leerzaam geweest. Dankzij de expeditie hebebn we twee jongeren gehad die hun MDT bij ons deden. En dat is een MDT klus geworden.” 

Wat voor klus is dat dan bij jullie? 
Geertruida: “MDT staat voor maatschappelijke diensttijd waarvoor jongeren tussen de 14-27 jaar zich kunnen aanmelden. In een van onze zorgcentra is er een grote gemeenschappelijke tuin. Bewoners zagen ouders in de tuin bezig maar hadden niet gevoel dat het hun tuin was. Stagiaires hebben zich toen ingezet om bewoners meer bij de tuin te betrekken. Ze hebben een goede klik met bewoners en het speelt zeker mee dat ze dat jonger zijn. Ze hebben nieuwe indeling bedacht van de tuin. En ze hebben nagedacht hoe bewoners zelf ook een bijdrage kunnen leveren aan tuin.”

Denk je dat jongeren minder onbevooroordeeld zijn? 
Geertruida: “Nou, deze twee stonden er heel onbevooroordeeld in”. Aranka:” Kan dat met het leeftijdsverschil te maken hebben?”. Geertruida: “Waarschijnlijk ligt het meer in de hoek van de ontwikkelingsleeftijd van de bewoners. We hebben bijvoorbeeld een man bij ons rondlopen die is al 44 is maar zijn ontwikkelingsleeftijd is veel jonger. Daar hadden ze goede aansluiting mee.”

Hoe zijn jullie tot het besluit gekomen om een expeditie nieuwe gezichten te gaan doen? 
Geertruida: “We waren altijd al geïnteresseerd zijn in de trainingen van het VMCA. De trainingen zijn goed op onze lokale behoeftes afgestemd. En toen zagen we een Expeditie Jonge Gezichten aangeboden en dat sprak ons heel erg aan.” 

Waarom zijn jullie op zoek naar jongeren? 
Geertruida: “Omdat we een vermoeden hadden dat die een betere aansluiting vinden bij de bewoners van de Calypso woongroep. En we trekken maar weinig jongeren aan. Ze hebben vaak weinig tijd. In de expeditie kwam naar voren dat onze bewoners voor veel mensen een onzichtbare groep zijn. En dat het spannend is voor mensen om contact te maken met mensen die een verstandelijke handicap hebben. Want het is het onbekende. Hoe ga je ermee om? 

Aranka: “Ja, onbekend maakt onbemind. Niet veel mensen weten wat het inhoudt om met een verstandelijke beperking te leven. Los daarvan, was dat iets wat in de expeditie sowieso naar voren kwam: Je moet mensen over een drempel heen helpen als je wil dat ze vrijwilliger bij je worden. Zenit zat er bijvoorbeeld ook bij, een archeologische vindplaats in Almere. Daar is van alles te doen maar als mensen het niet weten dan melden ze zich ook niet aan als vrijwilliger.”  

Hoe komt dat dan denk je? 
Aranka: “Doordat er drempels zijn waarvan de organisatie niet bewust is. Juist dat in kaart brengen van die drempels was voor mij aanleiding om een expeditie te organiseren. Als je met de vrijwilligersreis aan de slag gaat, krijg je inzicht in die drempels in je organisatie. Hoeveel tijd kost het je? Wat ga je precies doen? Maar hoe gaat dat dan? Met wie werk ik samen? Kan ik het wel? Moet ik er iets voor kunnen? Dat soort vragen kom je dan op. Als je daar überhaupt niet over nadenkt dan adresseer je het probleem van de potentiele vrijwilliger niet. Jongeren werven vergt een open mind”.  

Aranka wendt zich tot Geertruida: “Heb je dat in de expeditie eigenlijk daadwerkelijk ervaren, dat we die drempels adresseren?”
Geertruida: “Het mooie was dat alle organisaties gingen kijken naar hun drempels. Dus er ontstond ook een soort kruisbestuiving:  je kon van elkaar leren en er was herkenning.” 

Aranka: “Ja grappig he, mijn rol was eigenlijk niet zo groot. Ik heb vooral de meeting opgestart. Ze bevroegen elkaar flink. 

Geertruida: “Ja, zodra we gewend aan elkaar waren, kwamen er gewoon gesprekken op gang. We raakten daardoor ook al snel nieuwe onderwerpen.”. 

Zoals wat dan? 
Aranka: “Nou bijvoorbeeld het onderwerp van taalgebruik in vacatureteksten. De één na laatste bijeenkomst hadden we daarom ook jongeren uitgenodigd om vrijwilligersvacatures te testen die op hen als doelgroep gericht waren. Nou die riepen meteen ‘gooi die term ‘thuishulp’ er maar uit, want dat klinkt alsof je een hulp in huis zoekt’.  Terwijl zo’n term in zorgland zo ingeburgerd is.”

Waarom loopt vrijwilligerswerving tegen muren op denk jij?
Aranka: “Als je iets altijd op dezelfde manier doet, is het moeilijk om het inderdaad anders te gaan pakken. Het zit ‘m niet in onwil. Je moet een prikkel krijgen om iets nieuws te proberen. Ik wou dat ik dit jaren eerder had geweten. Ik wist het ook niet. Ik deed wat ik dacht dat goed was.”

Zijn er bepaalde organisaties die eerder openstaan voor een nieuwe manier van werven? 
Aranka: “Ik denk dat het in de mensen zit die in de organisaties betrokken zijn bij vrijwilligerswerving. Geertruida was al geïnteresseerd.”
Geertruida: “Wij zijn een organisatie die nog niet zo lang bestaat, ik denk dat dat meespeelt. We staan meer open voor wat nieuws dan dat we vastgeroest zitten in oude patronen.” Aranka: “Ik denk dat we daar meer aan moeten doen. Wij, als VMCA,  moeten die drempel voor die organisaties verlagen. Door bijvoorbeeld een brochure van de expedities aan te passen. Door een filmpje op te nemen. Of een enquête uit te zetten om eerst te vragen waar de tekorten zitten. En daarna insteken met ‘er is een expedite’. Ook wij moeten een beetje verleiden.”. 

Wat heeft de expeditie opgeleverd? 
Geertruida: “Nou we hebben een kort project met jonge mensen gedaan. Dat was heel succesvol en willen we volgend jaar weer doen. Het was maar een half jaar. projecten van kortere duur passen beter bij jongeren. Onze vaste vrijwilligers zijn ook gemotiveerder na de expeditie. Er komt altijd eentje voor de spelletjesavond. Haar thuissituatie laat het niet altijd toe dat ze komt. In tegenstelling tot voorheen vraag ik nu wel meer naar haar persoonlijke situatie. Ik geef haar eigenlijk meer ruimte om zichzelf te zijn. Daardoor kwam ze volgende toch wel mee naar het dierentuin uitje.”. 

Aranka: “Wij hier bij VCMA hebben ook het Jam Cultures spel gedaan!  En we vonden het heel waardevol. Het leverde hele mooie gespreksstarters op: Niet alledaagse onderwerpen. Er komt een heel ander gesprek los. Soms ook hilarische dingen.”