Zeer welkom lijkt ook de maatschappelijke diensttijd, hoewel veel zal afhangen van de invulling. Daarnaast zien we een aantal keren instrumentele aandacht voor vrijwilligerswerk en geen aandacht voor de ondersteuning van het brede vrijwilligerswerk. Download hier het regeerakkoord 2017-2021.
Schulden, resocialisatie en politie
Een voorbeeld van die instrumentele aandacht voor vrijwilligerswerk is het plan om met gemeenten en erkende (?) vrijwilligersorganisaties te werken aan een landelijk dekkend netwerk van vrijwilligersprojecten gericht op schuldhulp en financiële begeleiding. Ook de aandacht en ruimte voor vrijwilligerswerk bij resocialisatie en reclassering is een instrumentele zet. In allebei de gevallen zal de extra investering welkom zijn bij vrijwilligersorganisaties die zich verbonden hebben aan deze doelgroepen. Het kabinet is ook van plan de inzet van vrijwilligers bij politie en brandweer te ondersteunen.
Aandacht voor veiligheid geborgd
Positief is de aandacht voor sociale veiligheid in het vrijwilligerswerk. Vrijwilligers die werken met mensen in een afhankelijkheidssituatie kunnen volgens het regeerakkoord een gratis Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) aanvragen. Ook zal het kabinet steviger inzetten op de aanpak van misbruik in de sport, waarbij we hopen en verwachten dat ander vrijwilligerswerk daar ook van mee zal profiteren. Misbruik is immers een breed maatschappelijk probleem en vindt niet alleen plaats in de sport.
Nieuwkomers betrekken
Voor nieuwkomers heeft het kabinet een verplicht leer- en (vrijwilligers)werktraject in gedachten. Dat de mogelijkheid tot het doen van vrijwilligerswerk daarbij genoemd staat, is heel positief. Zeker als het een keuze blijft, zal de keuze voor het (ook) doen van vrijwilligerswerk vluchtelingen veel opleveren. Een soort van maatschappelijke diensttijd als voor jongeren zou ook deze doelgroep heel goed passen. De bredere toegang tot het vrijwilligerswerk die Vereniging NOV wil, geldt ook voor mensen met een WW-uitkering. Vanuit het vorige kabinet ligt nog een aangenomen motie om de toegang voor WW'ers te vergemakkelijken. In het regeerakkoord wordt hier niets over gezegd. Wel wil het kabinet het gesprek aangaan met de sociale partners over hoe de WW-uitkering activerender kan worden vormgegeven. Daar hebben wij wel ideeën bij.
Jongeren betrekken
Om jongeren in staat te stellen een bijdrage te leveren aan onze samenleving wil het kabinet de mogelijkheid van een maatschappelijke diensttijd invoeren (van maximaal 6 maanden). De invulling binnen het regeerakkoord is al opmerkelijk specifiek:
"Deze dienst kan tegen bescheiden vergoeding vrijwillig worden ingevuld door jongeren. Samen met maatschappelijke organisaties, gemeenten en provincies wordt deze maatschappelijke diensttijd opgezet. Maatschappelijke organisaties kunnen ieder jaar bij mede-overheden projecten voorstellen die voor deze diensttijd in aanmerking komen. Belangrijk aandachtspunt hierbij is het zoveel mogelijk ontzorgen van deelnemende organisaties. Voor de maatschappelijke diensttijd is budget beschikbaar dat oploopt tot 100 miljoen euro per jaar."
NOV is blij dat jongeren deze kans krijgen en zou graag zien dat ook anderen dan jongeren zo'n diensttijd zouden kunnen vervullen, als adempauze of opstap naar iets anders. In meerdere levensfases en -situaties kunnen mensen hier baat bij hebben. Wat de maatschappelijke diensttijd voor jongeren betreft ziet NOV een enorme berg aan ervaring die is opgedaan met maatschappelijke stage. Valkuilen en tips uit het verleden bieden zicht op een succesvolle uitvoering! Discussieer mee op de LinkedIn-groep Vrijwilligerswerk (speciaal item).
Schrapsessies ook voor vrijwilligers
Samen met zorgaanbieders, zorgverleners, verzekeraars en toezichthouders wil het kabinet inzetten op fors minder bureaucratie en minder regels. Met gemeenten organiseren ze ook een schrapsessie met vrijwilligers en mantelzorgers. NOV is ziet vooral meerwaarde in het verbinden van alle partijen en juicht het terugdringen van bureaucratie toe.
Waardig ouder worden met vrijwilligers
Hoewel in de diverse paragrafen over waardig ouder niet gerept wordt over vrijwilligers, staan landelijke vrijwilligersorganisaties wel in een toelichting op de begroting genoemd. Ook de bestrijding van eenzaamheid en de ontwikkeling van de palliatieve zorg staan genoemd. Beide onderwerpen worden (mede) gedragen door vrijwilligers.
Onbelaste vergoeding
Aan vrijwilligers kan momenteel onder voorwaarden een bedrag van maximaal €1500 per kalenderjaar als onbelaste onkostenvergoeding worden verstrekt. Dit bedrag verhoogt het kabinet € 200,- .
Vrijwillige inzet voor maatschappelijke voorzieningen
Het kabinet wil met enkele gemeenten experimenteren met een recht op overname, waarbij lokale verenigingen of buurtbewoners het eerste recht krijgen om maatschappelijke voorzieningen over te nemen en de bijbehorende functie voort te zetten. De rol en positie van vrijwilligerswerk wordt hierbij niet genoemd, maar zal ongetwijfeld een grote rol spelen bij de haalbaarheid, zoals dat ook gebeurt bij buurthuizen die niet in handen zijn van buurtbewoners.