Vereniging Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk (NOV) inventariseerde wat de politieke partijen schrijven in hun verkiezingsprogramma’s over het werk van vrijwilligers bij organisaties, in burgerinitiatieven en voor leefbare wijken en dorpen. In combinatie met andere onderwerpen die kiezers belangrijk vinden, zou deze informatie het verschil tussen de ene of de andere partij kunnen maken. Vind je bijvoorbeeld de positie van boeren belangrijk? Of die van bedrijven? Of wil je dat het komend kabinet de klimaatverandering te lijf gaat? Is emancipatie en diversiteit erg belangrijk voor je? Dan kan de houding ten opzichte van vrijwilligers net het verschil maken of je voor de ene of de andere partij kiest.
Groen en/of sociaal
Wat valt op als je de verkiezingsprogramma’s beter bekijkt vanuit een vrijwilligersperspectief? In de eerste plaats is er een duidelijke overeenkomst tussen de Christelijke en de groene partijen. Beide hebben vaak een sociaal profiel dat vertrouwen in mensen uitstraalt. Ze willen graag dat het eigen initiatief van mensen stimuleren om iets voor de ander te doen, zonder daar al te vaak instrumentele doelen aan te verbinden. Deze partijen willen ook dat mensen een maximale invloed kunnen uitoefenen op hun eigen leefomgeving. Aan deze kant van het spectrum vinden we het CDA, ChristenUnie, PvdA, GroenLinks, PvdD, SGP en D66.
Minder vertrouwen
Partijen die meer zien in regulering en kaders stellen, noemen vrijwillige inzet en aanverwante onderwerpen beduidend minder vaak in hun verkiezingsprogramma. Zij zijn strenger en eisen bijvoorbeeld een tegenprestatie aan mensen die uitkering krijgen of eisen van nieuwkomers dat ze een opleiding volgen of vrijwilligerswerk doen. Of vrijwillige inzet staat überhaupt niet op het vizier. Aan deze kant van het spectrum vinden we VVD, PVV en FvD. Deze partijen zeggen simpelweg niets of niet zoveel over vrijwillige inzet.
Partijen met scherpe focus
Een aantal partijen lijkt er gewoon niet aan toe om nu aandacht te besteden aan vrijwillige inzet of vinden het vanzelfsprekend. Opvallend daarin is 50PLUS, dat voor de verkiezingen in 2017 meer aandacht heeft besteed aan vrijwillige inzet door uitgebreid onderzoek te laten doen naar de waarde van vrijwillige inzet voor ouderen, maar zich nu vooral richt op ontmoeting zonder daarbij de rol van vrijwillige inzet te benoemen. SP richt zich vooral op betaalde arbeid. DENK heeft vooral oog voor het tegengaan van discriminatie, maar het verkiezingsprogramma biedt wel een aantal openingen om vooral op wijkniveau aandacht te besteden aan vrijwillige inzet.
Nieuwe partijen
De nieuwkomers die volgens de peilingen een kans maken op een plekje in de Tweede Kamer zijn BIJ1, JA21 en Volt. BIJ1 spreekt waardering uit voor vrijwilligers, Volt heeft het over een basisinkomen en bij JA21 houden vrijwilligers toezicht op het welzijn van grote grazers. Wellicht dat de deze partijen in de toekomst hun verkiezingsprogramma’s verbreden en ook een echte plek geven aan vrijwillige inzet.
Eigen oordeel blijft belangrijk
De partijen hebben soms zeer verschillende ideeën over hetzelfde onderwerp. Dat geldt ook voor vrijwillige inzet. Het blijft dus belangrijk om als kiezer jezelf te informeren over de standpunten van de verschillende politieke partijen. NOV heeft daarom per partij samengevat wat zij zeggen over vrijwillige inzet. Hier vind je het NOV-overzicht.