Vrijwilligers met een uitkering onder 27 jaar kunnen in de problemen komen als zij een vrijwilligersvergoeding krijgen volgens deze regeling: Vrijwilligersvergoedingen (belastingdienst.nl).
Financieel in de knel
Uitkeringsinstanties moeten volgens de Participatiewet (Hoofdstuk 3, paragraaf 3.4, artikel 31, lid 5) een gegeven vrijwilligersvergoeding in korting brengen op de uitkering van de uitkeringsgerechtigde. Dit zorgt er soms voor dat vrijwilligers onbedoeld, omdat zowel vrijwilligersorganisatie als vrijwilliger in onwetendheid gebruikmaken van de Regeling Vrijwilligersvergoedingen, in de problemen komen. Na constatering van de fout wordt er geld ingehouden op de uitkering. De verkregen vrijwilligersvergoeding moet met terugwerkende kracht terugbetaald worden, de uitkeringsgerechtigde ontvangt voor bepaalde tijd minder uitkering en kan daardoor bijvoorbeeld de huur, energierekening of andere min of meer vaste lasten niet meer betalen. Gemeenten hanteren de wet strikt.
Mentaal in de knel
Vereniging NOV heeft al meerdere keren aangegeven bij het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid dat juist voor jongeren in deze situatie het ontvangen van een vrijwilligersvergoeding een enorme stimulans kan zijn voor de ontwikkeling van eigenwaarde, zelfstandigheid en maatschappelijke activiteit. Daar waar medevrijwilligers van een zelfde leeftijd deze vergoeding gewoon kunnen houden, is het uitsluiten van de uitkeringsgerechtigde jongere niets minder dan discriminatie en heeft demotivering tot gevolg. Eventuele financiële problemen door het in korting brengen van de vergoeding op de uitkering, het verschil in behandeling en het gebrek aan coulance en menselijke maat brengen hen ook op mentaal, psychisch vlak vaak in de problemen. Hiermee verkleint de overheid de kans op een eventueel toetreden tot de arbeidsmarkt eerder dan dat ze die vergroot.
Met het programma Maatschappelijke Diensttijd (MDT) stimuleert de Rijksoverheid gericht álle jongeren tot maatschappelijke deelname. En daarmee juist ook jongeren in een uitkeringssituatie om hun eigen talenten en kansen te ontwikkelen door maatschappelijk actief te zijn. Een uitzondering van de Regeling Vrijwilligersvergoedingen dwarsboomt dit MDT-participatiebeleid.
Is de Rijksoverheid hiervan op de hoogte?
Nog los van onze vragen bij het ministerie en contacten met gemeenten, zijn er Kamervragen geweest. Op 13 april 2018 beantwoordde toenmalig staatssecretaris Tamara van Ark de volgende Kamervraag van Rens Raemakers: Klopt het dat jongeren onder de 27 jaar nu direct volledig worden gekort op hun uitkering als zij een vrijwilligersvergoeding ontvangen? Met:
“Als een bijstandsgerechtigde jongere onder de 27 jaar een vrijwilligersvergoeding ontvangt, geldt dat als de vergoeding betrekking heeft op door het vrijwilligerswerk daadwerkelijke gemaakte onkosten, dit geen gevolgen heeft voor de hoogte van de bijstand. Een algemene kostenvergoeding voor het door de betreffende jongere verrichte vrijwilligerswerk, heeft wel gevolgen voor de hoogte van de uitkering. Bij deze laatste vergoeding geldt, in tegenstelling tot bijstandsgerechtigden van 27 jaar en ouder, geen vrijlatingsregeling. De reden hiervoor is dat jongeren worden geacht òf een scholing/studie te volgen òf te werken.
De toenmalige staatsecretaris heeft nagelaten aan te geven wat het verband is tussen een algemene kostenvergoeding en het NIET doen van werk of het volgen van een studie.
Waar is deze fout in de wet te vinden?
Zie voor de betreffende passages in de Participatiewet Hoofdstuk 3, paragraaf 3.4, artikel 31, lid 5, waarin een uitzondering wordt gemaakt op Hoofdstuk 3, paragraaf 3.4, artikel 31, lid 2.k.
Lid 2k zegt: Niet tot de middelen van de belanghebbende worden gerekend een kostenvergoeding voor het verrichten van vrijwilligerswerk van ten hoogste een bij ministeriële regeling vast te stellen bedrag;
Lid 5 zegt: Het tweede lid, onderdelen c, j, k, n en r, zijn niet van toepassing op de persoon die jonger is dan 27 jaar.
Zie ook: https://wetten.overheid.nl/BWBR0015703/2022-01-01/#Hoofdstuk3_Paragraaf3.4_Artikel31
Waar vind je de internetconsultatie?
Voor de internetconsultatie zie: Overheid.nl | Consultatie Help ons wetten en regels te verbeteren die mensen ernstig in de knel brengen (internetconsultatie.nl)
Waar vind je onze bijdrage?
Die vind je hier: reactie Vereniging NOV.