Eén van de grote voordelen van het herschrijven van het Basisboek Vrijwilligersmanagement is dat ik mezelf toesta om weer eens goed de literatuur in te duiken: wat wordt er allemaal onderzocht, welke nieuwe inzichten en werkende elementen zijn er? Af en toe plopt er dan een artikel op waar ik zowel om moet glimlachen als door geïntrigeerd raak. Zo heb ik recent een heerlijk onderzoek gelezen over “Inadvertent Volunteer Managers”[1], ofwel onbedoelde coördinatoren vrijwilligerswerk. Het is al uit 2015, maar was aan mijn aandacht ontsnapt.
Succes, je bent nu coördinator!
Uitgangspunt van de auteurs is dat met name in beroepsorganisaties die (steeds meer) met vrijwilligers werken - denk bijvoorbeeld aan zorginstellingen en bibliotheken - allerlei beroepskrachten ‘ineens’ tot coördinator worden benoemd. Ze hebben er geen opleiding voor gevolgd, worden er niet goed op voorbereid, kiezen er soms niet zelf voor en hebben ook geen goed idee wat hun taken precies inhouden. Werken met vrijwilligers heeft zo een lage status voor betaalde krachten. Ook nu nog zeer herkenbaar wat mij betreft!
Negatieve gevolgen
Het probleem voor deze onbedoelde coördinatoren is dat het vaak om extra werk gaat. Dat pakt negatief uit voor hun psychologisch contract, verhoogt werkstress en vertroebelt hun rol. Mede daardoor voelt de aanwijzing tot coördinator voor veel werknemers niet als een promotie maar als een last, ook al dragen ze vrijwilligers een warm hart toe.
En er is nog een negatief gevolg van deze praktijk: Vrijwilligers ervaren dat zij minder serieus genomen worden dan beroepskrachten. Dat dragen ze niet zozeer de onbedoelde coördinator na, maar wel de organisatie. Daardoor nemen ze eerder afscheid.
De waarde van vrijwilligers
Wat hier achter zit, is de visie die de organisatie heeft op het belang en de toegevoegde waarde van vrijwilligers, en de vertaling daarvan naar de praktijk. Als vrijwilligers blijkbaar niet echt belangrijk zijn voor de organisatie en hun rollen en die van jou onduidelijk, dan ga je als onbedoelde coördinator ook niet veel investeren in tijd en energie, omdat dat jou noch de vrijwilligers veel oplevert.
Investeren helpt
Wat je hieraan kunt doen volgens de auteurs, zal hopelijk bekend voorkomen:
- Zorg voor een integraal vrijwilligersbeleid waarin duidelijk is hoe en waar vrijwilligers van waarde zijn en dat coördinatie geborgd is;
- Beschouw de coördinatie van vrijwilligers als een legitieme managementrol, vergelijkbaar met HRM voor beroepskrachten, en geef (uitvoerende) coördinatoren de bevoegdheden en mogelijkheden die bij hun rol horen;
- Leid coördinatoren systematisch op in het werken met vrijwilligers.
Wat helpt jou?
Ben of ken jij een onbedoelde coördinator vrijwilligerswerk? Goed nieuws! De komende vier jaar mag ik vanuit een nieuw landelijk programma van Vereniging NOV gaan werken aan het versterken van het opleidingsaanbod voor iedereen die met vrijwilligers werkt. En aan het onderbouwen van het vak, bijvoorbeeld door het vernieuwen van het competentieprofiel. Ik ben enorm benieuwd wat jou als (onbedoelde) coördinator helpt om jezelf, je vak én de vrijwilligers beter te positioneren in jouw organisatie? En welke successen je al hebt geboekt? Laat het mij weten: willem@nomadetrainingenadvies.nl.