Het Europese onderzoeksproject Impact of the Third Sector as Social Innovation (ITSSOIN) onderzoekt de invloed van vrijwillige inzet en de betrokkenheid van burgers op de samenleving, met name met betrekking tot sociale innovatie. De onderzoekers hanteren daarbij het uitgangspunt dat vrijwilligerswerk en burgerinitiatieven beter dan de overheid of het bedrijfsleven in staat zijn om sociale innovatie te realiseren. Het project wordt gefinancierd door de Europese Unie en gecoördineerd door de universiteit van Heidelberg. VU Amsterdam is de Nederlandse partner. Meer informatie over het project vind je hier (Engelstalig). Of lees het commentaar op Movisie.nl.
Innovaties in het vrijwilligerswerk
Voor wie meer wil weten over het innovatiepotentieel van vrijwilligersorganisaties is er het startdocument Social Innovation as Impact of the Third Sector. Dit geeft ook een overzicht van een aantal innovaties zoals die de afgelopen decennia in het vrijwilligerswerk hebben plaatsgevonden, bijvoorbeeld time-banks, werknemersvrijwilligerswerk, online vrijwilligerswerk en crowdsourcing. Daarnaast wordt vastgesteld op welke terreinen nader onderzoek nodig is.
Twee onderzoeken
Het eerste verschenen onderzoek Welfare impacts of participation concludeert dat het doen van vrijwilligerswerk weliswaar tot een betere gezondheid, een hoger welzijn en een sterker sociaal netwerk leidt, maar dat de absolute toename vrij klein is. Participatie als vrijwilliger leidt in sommige landen (Zwitserland) tot meer kans op betaald werk. In andere landen (Nederland, Groot-Brittannië) is er echter sprake van verdringing van betaalde arbeid door vrijwilligerswerk. De slotconclusie van de onderzoekers luidt dan ook dat vrijwillige inzet voor meer welzijn zorgt, maar dat we er geen wonderen van mogen verwachten.
Het tweede onderzoek Organisations that facilitate volunteering bekijkt hoe vrijwilligersorganisaties en non-profitinstellingen vrijwillige inzet kunnen faciliteren. Welke organisatiekarakteristieken stimuleren dan wel belemmeren het werven en behouden van vrijwilligers? En welke karakteristieken stimuleren dan wel hinderen dat de vrijwilligers hun werk doen? Om hier achter te komen zijn vertegenwoordigers van (vrijwilligers)organisaties in verschillende Europese landen zijn geïnterviewd.
Vrijwilligerswerkbeleid
Zelfs grote landelijke non-profitorganisaties blijken niet altijd een centraal vrijwilligersbeleid te hebben. Redenen hiervoor zijn tijdgebrek, het bewust de autonomie bij de lokale afdellingen leggen of het zo en zo niet met al te veel vrijwilligers willen werken. Alle geïnterviewde organisaties kwamen met voorbeelden van sociale innovatie, vaak als reactie op overheidsbeleid of de economische crisis.
Een samenvatting van beide onderzoeken is hier te downloaden.
Ook interessant is het in december 2014 verschenen Participation in volunteering: what helps and hinders waarin de wetenschappelijke literatuur over wat vrijwillige inzet stimuleert dan wel belemmert, is geinventariseerd. Naast het willen helpen blijkt het ontmoeten van nieuwe mensen een van de grootste motieven om vrijwilligerswerk te gaan doen.