Op 1 juni aanstaande stuurt het kabinet de Voorjaarsnota naar de Tweede Kamer. Daarin staat niet alleen hoe het gaat met de inkomsten en uitgaven van het Rijk, maar ook een vooruitblik van de kabinetsplannen voor volgend jaar. Het SCP adviseert het kabinet om naast financieel-economische overwegingen ook oog te hebben voor sociaal-maatschappelijke aspecten.
Al decennia een vurige wens
Vereniging NOV pleit al jaren voor een rijksbrede visie met bijpassend beleid op vrijwilligerswerk. Ook het SCP constateert dat 'de overheid meer oog heeft voor de vraag hoe vrijwilligerswerk in te zetten dan voor de vraag hoe zich voor vrijwilligerswerk in te zetten. Er is geen integraal rijksbeleid ter ondersteuning van vrijwilligerswerk.' Een rijksbrede visie en bijpassend beleid zou in de visie van Vereniging NOV ook kunnen bijdragen aan het wegnemen en voorkomen van belemmerende one size fits no one wet- en regelgeving.
Dowload hier de SCP publicatie of ga naar Sociale en Culturele Ontwikkelingen 2023 | Publicatie | Sociaal en Cultureel Planbureau (scp.nl)
In de publicatie staan veel lezenswaardige passages, maar deze (pagina 31 in de publicatie) lichten we er voor je uit:
2.2.6 Vrijwilligerswerk: grote meerwaarde, weinig beleidsaandacht
De ambities voor meer inzet van vrijwilligerswerk betreffen onder andere meer vrijwilligerswerk in zorg- en welzijnsactiviteiten en zijn niet op specifieke groepen burgers gericht. Aanleiding voor de ambitie van meer vrijwilligerswerk in zorg- en welzijnsactiviteiten is wederom de vergrijzing. In het algemeen bestrijkt vrijwilligerswerk natuurlijk een veel breder terrein. Het is de kurk waarop een aanzienlijk deel van het maatschappelijk middenveld drijft. Verenigingen, stichtingen en informele groepen zijn ervan afhankelijk, evenals evenementen als festivals, sportevenementen en bloemencorso’s, alsook instellingen als kleinere musea, podia en (film)theaters. Hetzelfde geldt voor liefdadigheidsactiviteiten als het bezoeken van alleenstaanden en ouderen.
Vrijwilligerswerk varieert van het vervullen van bestuursfuncties tot het verrichten van hand-enspandiensten. Het kan structureel van aard zijn, maar ook een incidentele betrokkenheid. Op collectief niveau geldt het tevens als een stimulans van sociale contacten en sociale cohesie. Vrijwilligerswerk kan zowel bestaande verbanden bestendigen (‘bonding social capital’) als mensen uit verschillende ‘walks of life’ rond een gedeelde interesse samenbrengen (‘bridging social capital’). Op individueel niveau staat vrijwilligerswerk te boek als een manier om vaardigheden op te doen en zich te ontwikkelen. Concreet heeft het voor vluchtelingen met een verblijfstatus de functie in de Nederlandse samenleving te integreren (in deze functie staat vrijwilligerswerk twee keer in het coalitieakkoord (VVD et al. 2021)).
De overheid heeft meer oog voor de vraag hoe vrijwilligerswerk in te zetten dan voor de vraag hoe zich voor vrijwilligerswerk in te zetten. Er is geen integraal rijksbeleid ter ondersteuning van vrijwilligerswerk. Er zijn wel enkele beleidsmaatregelen om vrijwilligerswerk te stimuleren. Een generieke maatregel is dat organisaties hun vrijwilligers een vergoeding kunnen geven. Daarnaast zijn er de maatschappelijke diensttijd voor jongeren, beurzen voor studenten met bestuursfuncties en symbolische waardering in de vorm van de lintjesregen. Ook gemeenten voeren beleid rond vrijwilligerswerk: ‘Veel gemeenten benoemen in hun vrijwilligerswerkbeleid maatschappelijke opgaven waar vrijwilligers een bijdrage aan kunnen leveren. Vrijwel altijd betreft het opgaven in het sociaal domein, zoals het verminderen van eenzaamheid en langer thuis wonen van ouderen’ (VNG 2021). De grootste zorg in het veld is niet zozeer dat het ontbreekt aan overheidsbeleid, maar veeleer dat de regelgeving het vrijwilligerswerk soms belemmert (persoonlijke communicatie met medewerker van Vereniging Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk.
Fotografie bij dit bericht: #100verhalen: Jose en Roger - lawaai voor stille armoede | NOV - Platform Vrijwillige Inzet (vrijwilligerswerk.nl)