Wat kan de Rijksoverheid al doen?

De ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en van Justitie en Veiligheid gaan aan de slag met de adviezen van het SIRA Rapport (pdf). Zij doen dit in overleg met diverse brancheorganisaties. Zij kijken wie binnen de Rijksoverheid wat moet doen om regeldruk te verminderen. Dat kan echter niet zonder dat beleidsmakers en bewindspersonen de problemen onderkennen en bereid zijn er iets aan te doen.

Hieronder geven we een aantal suggesties voor oplossingen rond wet- en regelgeving die nu pijn doet. Er is echter nog veel meer mogelijk.

Inhoudsopgave

UBO-register
Regeling Vrijwilligersvergoeding
Participatiewet 27-min
Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG)
Wet ter voorkoming van Witwassen en Financieren van Terrorisme (WWFT)
Aanbesteden, passend financieren
E-herkenning
BTW-plicht
Taalgebruik
Capaciteit vrijmaken

UBO-register

In Finland zijn zowel verenigingen als stichtingen uitgesloten van het UBO-register. Hoewel 'experts' net zoals in Nederland stichtingen en verenigingen als hoog risico bestempelden voor witwassen en terrorismefinanciering, heeft de overheid ingezien dat het hier ging om de civil society en zich afgevraagd of het risico echt zo groot was. Hoewel het WODC, als uitvoerder van de Nationale Risk Assesment, heeft toegegeven dat de inschatting in Nederland ook verkeerd was, gelden verenigingen en stichtingen in Nederland nog steeds als hoog risico.
Ga hier naar de pagina van de Finse Kamer van Koophandel

Acties ministeries van Financiën, Justitie & Veiligheid en Economische Zaken en Klimaat, Autoriteit Persoonsgegevens en Kamer van Koophandel

Zonder verenigingen en stichtingen, net als de Finnen, uit van het UBO-register.
Maak verenigingen en stichtingen laag risico.
Onderzoek rechtmatigheid inschrijven van mensen zonder belang als belanghebbenden.
Schrap verdienmodel Kamer van Koophandel voor inzien eigen gegevens verenigingen en stichtingen.
Voorkom dubbele inschrijvingshandelingen KvK en UBO-register (en nog eens bij banken).
Verbied banken rekeningen te blokkeren als er een discrepantie is tussen register bij banken en UBO-register.

Regeling Vrijwilligersvergoeding

Het is niet duidelijk wat nu wel in de Vrijwilligersvergoeding zit en wat niet. Bovendien verandert de Belastingdienst regelmatig de website en hebben ze van de vergoeding een beloning voor de inzet gemaakt.

Acties ministeries van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Financiën en Belastingdienst

Hanteer een logisch maximum per maand en per jaar. De verwarring begint al met bedragen per maand die x 12 niet gelijk zijn aan het maximum per jaar.
Laat het tarief per uur vervallen. De uurtarieven bovenop de maximumbedragen per maand en per jaar zijn onnodig verwarrend. De maximale vrijstelling per maand of per jaar moeten afdoende zijn.
Laat vergoedingen voor onkosten (reiskosten en overige onkosten) buiten de vrijstelling.
Hanteer de vrijstelling als een drempel en belast alleen de bedragen die boven de drempel uitkomen.

Zie voor uitgebreidere context en oplossing: LCR Signaal Vrijwilligersvergoeding
In dit NIBUD-rapport wordt de omvang van de gevolgen duidelijk.

Participatiewet 27-min

Voor jongeren onder de 27 in de bijstand geldt de vrijwilligersvergoeding als inkomen. De vergoeding wordt daarom afgetrokken van hun uitkering. Dit brengt bijstandsgerechtigden soms in financiële problemen en het werkt ontmoedigend voor hen om zich in te spannen voor de samenleving. De vergoeding is daarnaast vaak ook echt nodig om bijvoorbeeld de kosten van openbaar vervoer te dekken.

Actie Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Haal dit uit de Participatiewet.

Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG)

De meeste organisaties snappen dat ze voorzichtig moeten omgaan met informatie van hun vrijwilligers en leden. De AVG is nu veel te ingewikkeld voor veel kleine organisaties.

Acties Ministerie van Justitie & Veiligheid en Autoriteits Persoonsgegevens

Minimaliseer het aantal handelingen tot: een goede gedragscode rond het verzamelen en delen van persoons- en contactgegevens en beeldmateriaal.
Zonder organisaties met een beperkt aantal vrijwilligers en leden uit van het sanctieregime van de Autoriteit Persoonsgegevens.
Zonder organisaties met een beperkt aantal vrijwilligers en leden uit van het opstellen van een meldprocedure, ga er vanuit dat het bestuur dit doet.

Wet ter voorkoming van Witwassen en Financieren van Terrorisme (WWFT)

Banken zijn commerciële organisaties die een nutsfunctie hebben. Zonder bankrekening funcioneert in Nederland geen mens en geen organisatie. Het ontzeggen van (toegang tot) een bankrekening gaat in tegen diverse rechten, waaronder het recht op vereniging (artikel 8 van de Grondwet). De Nederlandse Vereniging van Banken heeft met enkele banken en de branche een standaard ontwikkeld waarmee banken beter kunnen beoordelen wat het risico is op witwassen en terrorismefinanciering.

Acties Ministerie van Financiën, DNB én NVB

Stel het gebruik van de sectorstandaard door banken én payment service providers verplicht.
Verplicht banken tot aannemen van verenigingen en stichtingen als klanten.
Vergoed bankkosten voor kleine organisaties.
Maak verenigingen en stichtingen laag risico in de (derde) National Risk Assessment.
Verbied banken rekeningen te blokkeren zonder dat ze persoonlijk contact hebben gehad. Ook moet er bewijs zijn, dat er verkeerd gehandeld is door organisatie.
Zorg voor maximale tijden, zeg vier weken, waarbinnen banken klanten moeten onboarden en bijvoorbeeld nieuwe bestuursleden toegang moeten geven tot de (bestaande) bankrekening.

Aanbesteden, passend financieren

Vrijwilligerswerk is heel waardevol, maar niet gratis. De financiering van vrijwilligerswerk is op verschillende manieren op rechtmatige wijze te organiseren. En ook op zodanige wijze dat vrijwilligers, overheden en de gemeenschap daar veel meer baat bij hebben dan nu het
geval is.

Actie alle overheden

Lees het Pamflet Passend Financieren van vrijwilligersorganisaties door overheden en;
Stop met aanbesteden. Vrijwilligersorganisaties zijn geen marktorganisaties en vrijwilligers geen werknemers. Het verlies van vrijwillige energie bij aanbesteding is enorm. In hoofdstuk vier van het Pamflet staat hoe u aanbesteden kunt vermijden.

E-herkenning

Actie alle overheden

Soms is E-herkenning nodig vanwege overheidssystemen. Als dit echt het geval is, vergoed dan voor minder draagkrachtige organisatie de kosten of bied een gratis alternatief dat ook klantvriendelijk is.

BTW-plicht

Denemarken ziet denksporten als cultureel erfgoed en heeft dus geen BTW-plicht heeft doorgevoerd op activiteiten van bijvoorbeeld Bridge- en Schaakclubs. In Nederland is dat wel doorgevoerd en gezorgd voor een aanzienlijke administratieve verzwaring.

Acties Ministerie van Financiën

Trek de BTW-plicht in voor denksportverenigingen.

Taalgebruik

De allereenvoudigste manier om vrijwilligers niet te ontmoedigen, is het stoppen met dreigende taal. Dreig dus niet met boetes, maar biedt op voorhand hulp, leg uit dat je in eerste instantie kijkt hoe een volgende overtreding voorkomen kan worden. Boetes voor het overtreden van de AVG, WBTR of het niet inschrijven in het UBO-register maken niet dat mensen het opeens goed gaan doen. Ze zorgen ervoor dat mensen stoppen met hun vrijwilligerswerk.

Een andere manier is om eenvoudige taal te gebruiken. Ook theoretisch opgeleide mensen hebben enorm veel moeite de WBTR of andere wetten te snappen. Een vertaling zou al heel veel helpen.

Maak tijd en capaciteit vrij

Het verminderen van regeldruk voor vrijwilligersorganisaties vraagt een inspanningen van overheidsmedewerkers om uit te vinden hoe er zo snel mogelijk iets kan veranderen. Maak mensen vrij om uit zoeken wat kan, maar stel niet uit.